Psikolojinin görece yeni olan bu alanı bireyin tüm psikolojik potansiyelini kullanarak gelişimini hedefler ve bu nedenle psikolojinin aşağıdaki konularına odaklanır, bu konularda danışanlar ile çalışarak psikolojik donanımlarını ve esenliklerini arttırmayı hedefler.
Özgünlük (Authenticity); Kişinin değerlerinin, kişilik özelliklerinin, kendi gerçekliğinin ve amaçlarının ortaya çıkarılması, bunları dış dünyaya ifade edebilmesi ve kendi değerleri, kültürel ardalanı, yetenek ve becerileri ile tam ve uyum içinde olmasını amaçlar.
Karakter Güçleri ve Erdemler (Character Strengths & Virtues); Her bireyin güçlü olduğu erdemli özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikleri ne kadar dış dünyaya gösterebilir ve bu yönleriye bütünleşik yaşayabilirse o kadar dengeli ve mutlu bir hayat sürebilmektedir. Hem iş hem de özel hayatında bu karakter güçlerinden ne kadar uzaklaşır ve bunları yaşamına entegre edemezse o kadar kendine yabancılaşmış hissetmeye başlar. Pozitif psikolojide her birey için bu özelliklerin ortaya çıkarılabileceği ölçekler bulunmakadır, bu sayede farkındalık kazanılmakta, yaşam memnuniyeti artmaktadır.
Psikolojik Dayanıklılık (Resilience); Hayatta kaçınılmaz olan olumsuz yaşam deneyimleri, kayıplar ve travmatik yaşantılara karşı dayanıklılık geliştirebildiğimiz ve psikolojik bir güce sahip olduğumuz bugün hakkında çok araştırma yapılmış bir konudur. “Travma sonrası stres bozukluğu” kadar “travma sonrası gelişim” kavramı da önem kazanmıştır. Karşılaştığımız karanlık ve zorlu zamanlar bizleri büyümeye ve gelişime zorlamaktadır. Benzer şekilde bir “iyileşme dayanıklılığı”ndan da bahsedilmektedir, kişinin sıkıntılı dönemden sonra eski işlevsellik düzeyine geri dönebilme kapasitesini tarif eder. Buna ilave “yeniden yapılanma dayanıklılığı” da kişinin önceki durumuna göre psikolojik kazanımlar ile gelişimini anlatır. Bu kapsamda araştırmacılar dayanıklılık ölçekleri geliştirmişlerdir. Pozitif psikoloji dayanıklılığı arttırmaya yönelik çalışmaların ve uygulamaların her geçen gün arttığı bir alandır.
Öz Yeterlilik (Self-Efficacy); Öz yeterlilik bireyin belli hedeflere ulaşmak için sahip olduğu kişisel kapasiteye dair duyduğu inançtır. Özellikle kişinin engellerle karşılaşmasına, problem çözme kapasitesine ve hayatta aldığı kararlara etki etmektedir. Dolayısıyla kişisel başarı ve esenlik üzerinde çok etkili olabilmektedir. Özellikle öz yeterliliğin gerçek yeteneğin bir miktar üzerinde olması başarı için belirleyici olmaktadır. Kişisel kapasiteye olan inançların gözden geçirilmesi ve güçlendirilmesi başarı için çok önemli bir adımdır.
Akış (Flow); Kişinin yüksek bir odaklanma ile kendini tamamen yaptığı işe vermesi ve bununla birlikte zaman algısının değişmesi sürecidir. Akış kişinin adeta kendini yaptığı işte kaybettiği bir zihinsel durumdur ve pozitif psikolojinin araştırmalarına konu olmuştur. Akış sırasında kişinin özfarkındalığı ortadan kalkmakta ve bu deneyim içsel bir ödüllendirme özelliğine sahip olmaktadır. Genel olarak akış pozitif duygudurum ve yaşam memnuniyetini arrtırıcı etkide bulunmaktadır. Kişi akış içindeyken çevresindeki olan biten hiçbir şeyin artık farkında değildir ve sadece tek bir etkinliğe odaklanmış adeta bütünleşmiştir. Bireyin kendini akış içinde hissedebildiği eylemler, uğraşlar pozitif psikoloji için çok önem taşımaktadır ve psikolojik esenliğe katkı sağlamaktadır.
Minnet (Gratitude); Minnet bir başkası tarafından gösterilen bir iyiliğe karşı duyulan takdir duygusudur. Bu bir hediye, yardım veya başka tür bir cömertlik davranışı olabilir. Minnet duygusunun psikolojik esenlik üzerinde çok olumlu etkileri olduğu anlaşılmıştır. Minnet duyguları yüksek olan bireylerin yüksek pozitif duygudurum, düşük negatif duygudurum, düşük depresyon düzeyleri ve düşük stres seviyelerine sahip oldukları araştırmalarda gösterilmiştir. Psikolojide minnet çalışmaları ve bunların faydaları üzerine çok fazla yayın bulunmaktadır.
Bilinçli Farkındalık (Mindfulness); Kişinin dikkatini şimdiki ana odaklayarak ulaşılan zihinsel bir durumu ifade eder. Dikkat; düşünce, duygu, vücut duyumları gibi içsel durumlara odaklanabileceği gibi dışsal duyumlara da odaklanabilir. Bilinçli farkındalık eğitilebilen bir beceridir. Kişinin çevresi ile daha anlamlı bir etkileşim kurmasını mümkün kılmak için bilişsel ve davranışsal kontrolünü arttırmasıdır. Yapılan araştırmalar bilinçli farkındalık çalışmalarının kişinin öz düzenleme ve yaratıcılık kapasitelerini, bilişsel performansını arttırdığını göstermektedir.
Anlam (Meaning); Yapılan araştırmalar hayattaki anlamın psikolojik esenlik, yaşam kalitesi, strese karşı dayanıklılık ile doğru orantılı, depresyon ve kaygı ile de ters orantılı olduğunu göstermektedir. Anlam teorilerinin bu konuya farklı yaklaşımları bulunsa da genellikle iki boyuta odaklanırlar: kim olduğumuzu anladığımız ve bu dünyaya nasıl uyduğumuzu kavradığımız bilişsel boyut ile amaçlarımız, hedeflerimiz, isteklerimiz ve bizim için önemli olan şeylere dair bir anlayışımız ve anlamlandırmamız olan motivasyonel boyut. Hayatımızdaki anlama odaklı bir çalışma yapmak değerler, öncelikler, hayaller ve planları da içeren kapsamlı bir çalışmadır.
